Trí tuệ nhân tạo, an ninh và đạo đức
----
Hội nghị toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh và đạo đức diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ từ ngày 27 đến 28/3 đang thu hút sự chú ý của giới chuyên gia. AI có sức ảnh hưởng lớn tới nền hòa bình, an ninh quốc tế, khi ngày càng có nhiều lời cảnh báo về nguy cơ công nghệ tiên tiến này bị lợi dụng để tiến hành các cuộc chạy đua vũ trang, dẫn tới hậu quả khôn lường.

Hội nghị toàn cầu về AI, an ninh và đạo đức, do Viện Nghiên cứu giải trừ quân bị Liên hợp quốc (UNIDIR) tổ chức, là diễn đàn để các nhà lãnh đạo cùng giới chuyên gia thảo luận sâu về các biện pháp quản lý AI, nhằm bảo đảm công nghệ này không bị lợi dụng để gây phương hại cho nền hòa bình, ổn định toàn cầu.

Thời gian qua, hàng loạt tổ chức, tập đoàn công nghệ thu được “trái ngọt” sau khi mạnh tay đầu tư vào lĩnh vực AI. Tập đoàn Alphabet đã đạt mức doanh thu 96,5 tỷ USD vào quý IV năm 2024, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, doanh thu từ dịch vụ đám mây Google Cloud tăng mạnh nhờ sức bật từ các sản phẩm lõi trong nền tảng Google Cloud, AI và các giải pháp liên quan đến AI tạo sinh.

AI đang “len lỏi” vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội như kinh doanh, giáo dục, y tế, nông nghiệp… Công nghệ này phát huy vai trò như một công cụ hữu hiệu để thúc đẩy hòa bình. Theo các chuyên gia, với khả năng phân tích dữ liệu về các cuộc xung đột trước kia, AI có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu xung đột, qua đó ngăn ngừa nguy cơ xảy ra chiến tranh từ sớm, từ xa.

Nhờ ứng dụng AI, các mô hình dự báo thiên tai, bão lụt cũng có độ chính xác cao hơn. Trong lĩnh vực quân sự, ứng dụng robot AI trong các nhiệm vụ nguy hiểm như rà phá, xử lý bom mìn có thể giúp giảm thiểu rủi ro cho binh lính và cộng đồng, đồng thời tăng hiệu quả hoạt động.

Tuy nhiên, cơn sốt AI khiến chính phủ nhiều nước phải gấp rút tìm cách quản lý công nghệ đang phát triển “quá nhanh, quá nguy hiểm” này. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres từng bày tỏ lo ngại rằng, những cuộc xung đột gần đây đang trở thành “mảnh đất” thử nghiệm các ứng dụng AI vào quân sự. Làn sóng bạo lực vừa qua ở các tỉnh ven biển Latakia và Tartus của Syria, với việc kẻ xấu lợi dụng AI để “đổ thêm dầu vào lửa”, là một thí dụ.

Cơn sốt AI khiến chính phủ nhiều nước phải gấp rút tìm cách quản lý công nghệ đang phát triển “quá nhanh, quá nguy hiểm” này.

Theo các nhà nghiên cứu tại tổ chức xác thực thông tin Verify-Sy, một cơn bão thông tin sai lệch đã diễn ra tại Syria. Verify-Sy nhận thấy tình trạng gia tăng sử dụng AI để thao túng cảnh quay, thay đổi giọng nói nhằm tạo ra các nội dung sai lệch, kích động bạo lực lan tràn trên không gian mạng. Thực tế các cuộc chiến gần đây ở Ukraine, Trung Đông cho thấy, việc ứng dụng AI đã khiến các hệ thống vũ khí trở nên thông minh tới mức có khả năng tự tìm kiếm, theo dõi và tiêu diệt mục tiêu, mà không cần sự tham gia của con người.

Nhìn thấy một tương lai đầy rẫy hiểm nguy nếu không kiểm soát chặt chẽ sự phát triển, ứng dụng AI, tháng 9/2024, Hội nghị thượng đỉnh về sử dụng AI có trách nhiệm trong lĩnh vực quân sự đã được tổ chức ở Seoul, Hàn Quốc để bàn thảo về các nguy cơ. Hội nghị đã thông qua Kế hoạch hành động đưa ra các nguyên tắc then chốt để cộng đồng quốc tế tiến tới sử dụng AI có trách nhiệm vì lợi ích, an ninh toàn cầu.

Tại phiên họp đặc biệt về AI của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hồi tháng 12/2024, các bên tham dự đều cam kết thiết lập cơ chế quản lý toàn cầu cho AI, bao gồm thành lập một hội đồng khoa học quốc tế và mở rộng đối thoại về quản trị AI.

Phát huy vai trò trung tâm của con người trong xây dựng và ứng dụng AI là yêu cầu cấp bách nhằm bảo đảm công nghệ này sẽ được sử dụng đúng cách, vì mục tiêu hòa bình, thịnh vượng, thay vì bị lợi dụng để trở thành những “vũ khí giết người”, như Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã khẳng định: “Bàn tay nhân loại đã tạo ra AI. Bàn tay nhân loại phải hướng dẫn nó tiến về phía trước”
----
BẢO THƯ
https://nhandan.vn/tri-tue-nhan-tao-an-ninh-va-dao-duc-post868222.html