NGÀY KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 Ở PHÚ THỌ THẮNG LỢI
Ngày 25/8/1945, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Phú Thọ trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã giành thắng lợi, thể hiện sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ tỉnh và tinh thần quật khởi mạnh mẽ của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, góp phần vào thắng lợi chung của cả nước.
Trong những ngày Cách mạng tháng Tám năm 1945, đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ đã vận dụng sáng tạo các quan điểm, đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể của địa phương, động viên được các tầng lớp nhân dân đứng lên đập tan chính quyền của kẻ thù, xây dựng lên chính quyền cách mạng của nhân dân.
Ngày 2/8/1945, du kích chiến khu Âu Cơ phối hợp với tự vệ và nhân dân các xã giành chính quyền ở huyện Hạ Hòa.
Ngày 11/8/1945, trung đội du kích căn cứ Vạn Thắng tiến vào giải phóng Đồn Vàng, giành chính quyền ở huyện Thanh Sơn.
Sau khi hai huyện Hạ Hòa và Thanh Sơn khởi nghĩa thắng lợi trong những ngày đầu tháng 8, từ ngày 15/8 đến 22/8/1945 các huyện còn lại lần lượt khởi nghĩa thắng lợi giành chính quyền về tay nhân dân.
Ngày 15/8/1945, một đơn vị bộ đội giải phóng quân phối hợp với tự vệ địa phương giành chính quyền thắng lợi ở huyện Phù Ninh.
Ngày 17/8/1945 huyện Cẩm Khê, phủ Thanh Ba và châu Đoan Hùng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi.
Ngày 18/8/1945 khởi nghĩa thắng lợi ở huyện Tam Nông và châu Yên Lập.
Ngày 20/8/1945 khởi nghĩa ở huyện Hạc Trì và phủ Lâm Thao giành thắng lợi.
Ngày 22/8/1945 khởi nghĩa giành thắng lợi ở huyện Thanh Thủy.
Như vậy, đến ngày 22/8/1945 tất cả 11 phủ, châu, huyện của tỉnh Phú Thọ đã tiến hành khởi nghĩa thành công, chính quyền tay sai Nhật bị đập tan, chính quyền cách mạng ở các huyện lần lượt được thành lập.
Sau khởi nghĩa giành chính quyền ở các huyện xong, chính quyền cách mạng và huyện bộ Việt Minh huy động lực lượng tự vệ tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh, đồng thời cử cán bộ về các làng xã thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời ở các địa phương. Đảng bộ Phú Thọ tiếp tục lãnh đạo nhân dân tập trung toàn lực để khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh và thị xã Phú Thọ.
Sáng ngày 25-8-1945, theo đúng kế hoạch đã vạch ra, các thành viên UBND cách mạng lâm thời tỉnh đã dẫn đầu từng đơn vị LLVT đến tiếp quản các công sở. Công việc chiếm đóng các công sở, xóa bỏ chính quyền bù nhìn tay sai Nhật diễn ra mau lẹ, thuận lợi. Sau đó, trong một cuộc mít tinh lớn tổ chức tại sân vận động thị xã hàng vạn nhân dân các dân tộc trong tỉnh tham dự. Ủy ban khởi nghĩa tỉnh đã long trọng công bố danh sách UBND cách mạng lâm thời tỉnh Phú Thọ do ông Phan Huy Chữ làm Chủ tịch, ông Trần Văn Cần làm Phó Chủ tịch.
Ngày 25/8/1945 cũng là ngày kết thúc thắng lợi cuộc khởi nghĩa trong Cách mạng tháng Tám trên phạm vi toàn tỉnh.
Ảnh: cây đa lịch sử thị xã Phú Thọ gắn liền với sự kiện ngày 1/5/1940 những người cộng sản đầu tiên của tỉnh Phú Thọ đã treo lá cờ đỏ búa liềm lên cây đa này để kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động.